Industry 5.0 – weer een revolutie of een mogelijkheid om dingen slimmer te doen?

Kari Jussila, Director Service Solutions bij Etteplan weet dat een bedrijf niets is zonder mensen. En als Industry 4.0 bedoeld was om productiebedrijven te versterken door digitalisering en technologieën, zoals kunstmatige intelligentie, automatisering en aangesloten apparaten, gaat 5.0 over het versterken van mensen met behulp van machines.

“Eigenlijk mogen we niet eens praten over de vijfde revolutie, omdat het kernidee van Industry 4.0 nog steeds bestaat en de komende jaren nog zeer relevant blijft. 5.0 schenkt aandacht aan mensgerichtheid en weerbaarheid,” vat Jussila samen.

Weerbaarheid, bijvoorbeeld, is nu meer dan ooit nodig. Wereldwijde crises en de gevolgen hiervan zijn vaak moeilijk te voorspellen. De COVID-pandemie leidde tot tekorten aan onderdelen, waardoor meerdere industrieën werden getroffen, en de oorlog tussen Rusland en Oekraïne heeft geleid tot de huidige energiecrisis die op zijn beurt weer de groene transitie versnelt, omdat de hele energiemarkt op zijn kop staat. Cyberaanvallen kunnen hele bedrijven en fabrieken stilleggen. En natuurlijk krijgen we als we er niet in slagen de opwarming van de aarde te stoppen te maken met talloze natuurrampen die steeds sneller op elkaar zullen volgen.

“Als we aan de aanpak van Industry 4.0 denken, is een volledige geoptimaliseerd en geautomatiseerd proces verre van weerbaar, omdat cyberaanvallen of uitvallen dit direct kunnen stilleggen. Daarom moeten bedrijven zorgen dat hun werkzaamheden zijn voorbereid op realistische bedreigingen en uitdagingen en noodprocedures en menselijke beschikbaar hebben,” legt Jussila uit.

Alleen weerbaarheid in het algemeen is niet noodzakelijkerwijs een kernonderwerp van Industry 5.0, maar productiefaciliteiten staan niet bekend als de meest weerbare bedrijven – enorme investeringen in gespecialiseerde apparatuur, bijvoorbeeld, betekent dat voor deze bedrijven het aanpassen aan veranderende scenario's veel uitdagender is dan voor bedrijven die alleen van mensen afhankelijk zijn. Om de weerbaarheid te verhogen, moeten zij beginnen met mensgericht werken.

“Je kan een slimme fabriek ontwerpen die op zichzelf en zonder dat er mensen aan te pas komen draait, maar zodra de belangrijkste werknemers het bedrijf verlaten, weet niemand meer hoe de faciliteit werkt. Dan wordt verandering onmogelijk. Mensen centraal stellen maakt weerbaarheid mogelijk en dat is duidelijk de gedachte achter Industry 5.0,” aldus Jussila.

Bovenal introduceert Industry 5.0 het idee van het grootste goed in het bedrijfsleven. Het juiste doen is nu eenmaal heel goed voor een bedrijf. Digitalisering en initiatieven voor verandering zijn duur. Maar als deze op werkelijke gebruikssituaties en behoeften worden gebaseerd, is de kans op succes en een hogere kwaliteit veel groter.

“Mensgerichtheid kan vanuit vele hoeken worden benaderd. Hierbij worden zowel de voordelen van menselijke cognitieve vaardigheden en creativiteit bij het samenwerken met machines benadrukt. Maar mensgerichtheid versoepelt ook de verandering door mensen bij hun digitaliseringsproces te ondersteunen. Mensgericht ontwerp versterkt het streven naar samenwerking en maakt menselijk handelen mogelijk,” legt Hanna Remula, Head of Design, Cloud and Applications bij Etteplan uit.

En hoewel technologie een belangrijk hulpmiddel is voor mensen bij het automatiseren van routinetaken en standaardwerkzaamheden in fabrieken, hebben bedrijven nog steeds menselijke bekwaamheden nodig. Het gevoel van waardigheid en versterking door werken met machines helpt werknemers binnen te houden, maar veel industrieën worstelen nog steeds met een tekort aan personeel.

“De arbeidsmarkt is wereldwijd en dat wordt in de toekomst alleen maar meer. Eén voorbeeld van een divers personeelsbestand is dat een fabriek niet alleen voor mensen die de moedertaal spreken kan worden ontworpen. Als hiermee geen rekening wordt gehouden bij het ontwerpen van machines en technologie wordt de weerbaarheid minder, omdat de groep mensen die kan worden ingehuurd kleiner wordt,” zegt Remula.

Zinvol werk, een goed doordachte werkomgeving en waarden die weerklank vinden, zijn het absolute minimum voor productiebedrijven die toptalenten in dienst willen nemen of houden. Eén van de meest recente onderscheidende kenmerken is de inspanning om de duurzaamheid te verhogen - nog een aspect van Industry 5.0 dat bedrijven niet over het hoofd mogen zien als zij concurrerend willen blijven.

In de productie-industrie is één van de belangrijkste uitdagingen de schaarsheid van middelen. We hebben al problemen met de leveringsketens van onderdelen door COVID en opwarming van de aarde. Uiteindelijk raken de zeldzame mineralen die in onderdelen worden gebruikt op, dus het geheel kunnen recyclen van apparaten en hardware wordt een essentiële oplossing.

“Producten kunnen repareren en recyclen en groen ontwerp zijn de kern van Industry 5.0, omdat dit zeer sterk geldt voor de productie-industrie. Een ander gezichtspunt zou gericht kunnen zijn op duurzame processen en werkzaamheden in het algemeen. We moeten respect hebben voor de beperkingen van onze planeet en zorgen dat onze bedrijven de komende jaren kunnen blijven draaien,” zegt Jussila.

De productie-industrie is een natuurlijke pionier voor de groene transitie en er is ruimschoots ruimte voor verbetering. Duurzamere processen, technologieën en producten zijn ook in meerdere opzichten goed voor het bedrijf. Op waarde gebaseerde besluitvorming geldt voor zowel werknemers als klanten, maar verlaging van het energieverbruik, bijvoorbeeld, levert ook kostenbesparingen op.

“Natuurlijk gaan bedrijven die niet CO2-neutraal zijn het alleen al om wettelijke redenen niet redden. Industry 5.0 is echter gericht op duurzaamheid voor de lange termijn om te verzekeren dat we de volgende decennia gaan overleven. En niet alleen op zakelijk gebied. Blijvende groene oplossingen moeten worden doorgevoerd als we zinvol leven op aarde willen behouden,” stelt Remula vast.

Terwijl Industry 4.0 hoofdzakelijk over maximumefficiëntie van productie gaat, is bescherming van het milieu het belangrijkste thema van 5.0. De technologische basis die tijdens de 'vierde industriële revolutie' is opgebouwd, dient slechts als een fundament voor het creëren van een meer ethisch verantwoorde en duurzame industrie.

“Zoals ik al eerder zei, is Industry 5.0 als zodanig geen industriële revolutie, omdat het slechts een nieuw gezichtspunt voor de bestaande digitale en technologische ontwikkelingen in de context van 4.0 verschaft. We bewegen ons gewoonweg in de richting van een nieuw, beter perspectief,” legt Jussila uit.